Mat á gæðum krabbameinsmeðferða
-
Helgi Birgisson er yfirlæknir hjá Krabbameinsskrá.
Skráningu á gæðum íslenskrar heilbrigðisþjónustu er ábótavant og gildir það einnig um greiningu og meðferð krabbameina. Helgi Birgisson skrifar.
Í Íslenskri krabbameinsáætlun 2015-2020 með gildistíma fram til 2030 er gæðaskráning krabbameina sett í forgang.
Stöðluð gæðaskráning gefur yfirsýn yfir læknismeðferð og leyfir samanburð við aðrar þjóðir varðandi árangur greiningar og meðferðir, sem aftur leiðir til bættrar meðferðar. Auk þess nýtast niðurstöður til rannsókna og gerðar klínískra leiðbeininga, allt í þágu sjúklinga.
Dæmi um upplýsingar sem unnt er að fá fram með gæðaskráningu eru:
- Biðtími frá greiningu til fyrstu meðferðar
- Hlutfall sjúklinga sem meðhöndlaðir eru með aðgerð, geislun eða krabbameinslyfjameðferð
- Blæðing í aðgerð
- Endurteknar aðgerðir vegna fylgikvilla
- Fjöldi skoðaðra eitla
- Hlutfall með staðbundna endurkomu krabbameins
Vísir að gæðaskráningu hófst hjá Krabbameinsfélaginu árið 1998 í samvinnu við skurð- og krabbameinslækna Landspítalans og sænsku gæðaskráninguna, sem er með vel þróað gæðaskráningakerfi. Upplýsingum var fyrst safnað um forspárþætti og meðferð krabbameins í blöðruhálskirtli, en árið 2010 var skráningin aukin og náði til fleiri krabbameina.
Í heilsugátt tölvukerfis Landspítalans er búið að setja upp skráningareyðublöð gæðaskráningarinnar fyrir tiltekin mein og þannig koma hinar stöðluðu upplýsingar í sjúkraskrárnar. Frá árinu 2016 hefur Krabbameinsfélagið staðið að BS verkefnum læknanema varðandi skráningu krabbameina í samvinnu við lækna á Landspítalanum.
Með samanburði við sænsku gæðaskráninguna sést hvar munur er á greiningu og meðferð á milli landanna og hafa niðurstöður verið kynntar, meðal annars á skurðlæknaþingi. Þær gefa góða mynd af gæðum greiningar og meðferðar á Íslandi. Þótt Ísland standi vel að vígi má greinilega bæta ýmsa þætti og gefa einstaklingmiðaðri meðferð.
Rauntímaskráning hófst árið 2018 á krabbameini í blöðruhálskirtli og 1. janúar 2019 á krabbameini í brjóstum, öðrum kvenlíffærum, ristli og endaþarmi, höfuð-, háls- og skjaldkirtilskrabbameinum. Starfsmenn Krabbameinsskrár hafa verið að þróa gagnvirka framsetningu á niðurstöðum gæðaskráningarinnar fyrir heilbrigðisstarfsfólk og er markmiðið einnig að setja fram upplýsingar sem verða almenningi læsilegar.
Gæðaskráningin er vel heppnað samstarfsverkefni Krabbameinsfélagsins og Landspítalans og með aðkomu embættis landlæknis. Sterkar vísbendingar eru um að gæðaskráningin sé þegar farin að koma krabbameinssjúkum að gagni með betri greiningu og réttari meðferð.
Helgi Birgisson, yfirlæknir á Krabbameinsskrá.
