Ekki nota ljósabekki!
Í dag gáfu norrænu geislavarnastofnanirnar út sameiginlega yfirlýsingu gegn notkun ljósabekkja undir yfirskriftinni: „Ekki nota ljósabekki.“ Stofnanirnar hafa varað við notkun ljósabekkja allt frá árinu 2005 vegna hættu á húðkrabbameini.
„Það virðist sem stöðugt þurfi að minna á skaðsemi ljósabekkjanotkunar á húðina, sérstaklega hjá ungu fólki. Það er auðvitað löngu staðfest að notkun ljósabekkja fylgir aukin hætta á húðkrabbameini, og húð ungmenna er viðkvæmari en okkar sem erum fullorðin. Því er mikilvægt að allir sem fara í ljós átti sig á þessum áhættuþætti,“ segir Guðlaug Birna Guðjónsdóttir, framkvæmdastjóri Krabbameinsfélags höfuðborgarsvæðisins.
Krabbameinsfélagið situr í samstarfshópi ásamt Geislavörnum, Embætti Landlæknis og húðlæknum, sem hefur fylgst með ljósabekkjanotkun á Íslandi frá árinu 2004. Gallup framkvæmir kannanirnar árlega. Árið 2018 höfðu um 8% fullorðinna Íslendinga notað ljósabekk á undangengnum 12 mánuðum. Könnun ársins 2016 sýndi að um 21% ungmenna (12-23 ára) höfðu notað ljósabekk á undangengnum 12 mánuðum. Geislavarnir kynntu meðal annars þessar niðurstöður í erindi um þróun ljósabekkjanotkunar á Íslandi á ráðstefnu Norræna Geislavarnafélagsins (NSFS) í Finnlandi fyrr á þessu ári.
Staðfest er að notkun ljósabekkja fylgir aukin hætta á húðkrabbameini enda setti Alþjóðakrabbameinsrannsóknarstofnunin (IARC) ljósabekki í Flokk 1 árið 2009 en í honum eru staðfestir krabbameinsvaldar. Einnig hefur verið sýnt fram á að allri notkun ljósabekkja fylgir aukin hætta á húðkrabbameini sem og að hættan á húðkrabbameini eykst verulega þegar notkun ljósabekkja hefst fyrir 30 ára aldur.
Um sólarlampa (ljósabekki) gildir reglugerð 810/2003 um notkun sólarlampa og í lögum nr. 44 frá 2002 um geislavarnir eru ákvæði um að einstaklingum yngri en 18 ára séu óheimil afnot af sólarlömpum í fegrunarskyni á stöðum sem þurfa starfsleyfi svo sem á sólbaðstofum, heilsuræktarstöðvum og íþróttamiðstöðvum. Sambærileg ákvæði eru einnig í lögum í Finnlandi, Noregi og Svíþjóð.
