Brakandi brenndur matur í blíðunni?
Nú er grilltíminn í hámarki og því tilvalið að kynna sér leiðir til að grilla á sem bestan máta með heilsuna í huga.
Brennt kjöt getur innihaldið krabbameinsvaldandi efnasambönd (fjölhringja sambönd sem kallast HCAc og PAHs ) og því ætti alltaf að forðast að brenna (kola) matinn á grillinu. Þessi efnasambönd ná helst að myndast þegar kjöt er lengi á grillinu við háan hita. Einnig er mikilvægt að reyna að koma í veg fyrir að logi í kjötinu meðan á grillun stendur.
Það er líka góð hugmynd að grilla eitthvað annað en kjöt, til dæmis sjávarfang, grænmeti og ávexti. Aukin neysla þessara fæðutegunda getur bæði minnkað áhættu á krabbameinum en einnig myndast minna af krabbameinsvaldandi efnum ef fiskur og grænmeti brennur á grillinu miðað við kjötið.
Hvernig getum við passað að kjötið brenni ekki á grillinu?
Hér eru nokkur ráð:
- Veljum kjöt sem er minna feitt þar sem fita sem lekur af kjötinu veldur því að logi myndast
- Hægt er að nota álpappír/bakka undir kjötið til að forðast að fitan leki af grindinni
- Snúum kjötinu reglulega
- Höfum kjötið í smáum sneiðum til að eldun taki styttri tíma
- Grillið við mest 180 °C
- Hægt er að byrja eða klára eldunina í ofni (ef vill)
- Ef notað er kolagrill ætti ekki að byrja að grilla fyrr en kolin eru hætt að loga
Marinering er talin geta dregið úr myndun áðurnefndra krabbameinsvaldandi efnasambanda og væri hægt að nota góða jurtaolíu, sítrónusafa eða edik og krydd á hvaða mat sem er grillaður og gott að nota álbakka til að hindra að olían leki af grindinni.
Ef maturinn brennur á grillinu þrátt fyrir ráðstafanir er auðvitað alltaf hægt að skera brennda hlutann í burtu.
Að lokum er mikilvægt að hafa í huga að borða ætti hóflega af rauðu kjöti (nauta-, svína-, lamba- og hrossakjöti) þar sem mikil neysla eykur líkur á krabbameini í ristli og endaþarmi.
Því er enn meiri ástæða til að leggja áherslu á meðlæti eins og grænmeti og ávexti (ferskt og/eða grillað) og að velja frekar til dæmis fisk, baunabuff og kjúklingakjöt fyrir heilsuna og umhverfið.
Tengt efni:
Healthy Grilling: Reducing the Risk of Cancer
Chemicals in Meat Cooked at High Temperatures and Cancer Risk
Matvælastofnun – viðbrennd matvæli
American Institute for Cancer Research - cancer experts issue warning on grilling safety
