Witamy w Centrum Diagnostycznym. Badania przesiewowe w celu zdiagnozowania raka szyjki macicy oraz raka piersi.

Cel badań

Centrum Diagnostyczne Towarzystwa Onkologicznego prowadzi badania, które maja na celu diagnozowanie raka piersi oraz raka szyjki macicy w ich wczesnym stadium oraz kieruje działaniami profilaktycznymi, mającymi na celu zapobieganie rozwojowi tych chorób, przez wykrycie zmian przednowotworowych tych narządów (szczególnie szyjki macicy). Badania te nie chronią przed innymi odmianami chorób nowotworowych. Kobiety w przedziale wiekowym 23- 65 lat zapraszane są do wzięcia udziału w badaniach wykrywających raka szyjki macicy, a kobiety w przedziale wiekowym 40-69 lat w badaniach diagnozujących raka piersi. Badania przeprowadzane są w Centrum Diagnostycznym w Reykjavíku, w większości przychodni zdrowia poza stolicą oraz na oddziale radiologii Szpitala Fjórðungssjúkrahúsið w Akureyri. Lekarze ginekolodzy zatrudnieni w prywatnych gabinetach, biorący udział w badaniach pobierają wymaz z kanału szyjki macicy (cytologia) oraz zachęcają kobiety do zrobienia zdjęcia rentgenowskiego piersi (mammografii). Centrum Diagnostyczne we współpracy z Islandzkim Zakładem Ubezpieczeń Zdrowotnych oraz z Urzędem ds. Służby Zdrowia organizuje i kieruje tymi badaniami.

Przygotowanie do badania

Pierwszym etapem badania jest zebranie od pacjentki dokładnego wywiadu dotyczącego jej stanu zdrowia. Na tym etapie możesz poprosić o pomoc pielęgniarkę. Lekarz będzie pytał o przebyte operacje, ostatnie menstruacje, liczbę porodów, stosowane środki antykoncepcyjne oraz środki hormonalnej terapii zastępczej, a także czy zaobserwowałaś w ostatnich miesiącach jakieś symptomy chorobowe. Wszystkie te informacje mają znaczenie podczas interpretowania pobranego materiału z szyjki macicy lub zdjęcia rentgenowskiego piersi. Informacje zebrane podczas wywiadu są również podstawą do określenia potrzeby prowadzenia dalszych badań. Po przeprowadzonym badaniu zostaniesz zaprowadzona do poczekalni, z której zostaniesz poproszona do gabinetu w celu wykonania badania cytologicznego lub zdjęcia rentgenowskiego piersi. Przed badaniem cytologicznym wskazane jest w miarę możliwości opróżnienie pęcherza moczowego.

Badanie

W Centrum Diagnostycznym w Reykjavíku, jak i w przychodniach zdrowia w całym kraju wykwalifikowane położne pobierają próbki z szyjki macicy. Po wejściu do gabinetu zostaniesz poproszona o położenie się na fotelu ginekologicznym. W pierwszej kolejności zostaną sprawdzone wargi sromowe, pochwa oraz szyjka macicy, a następnie zostanie pobrany wymaz z kanału szyjki macicy

Po pobraniu materiału cytologicznego mogą wystąpić krwawe upławy lub lekkie krwawienie. Jeżeli przekroczyłaś 40 rok życia, zostanie wykonane również zdjęcie rentgenowskie Twoich piersi.

Wyniki

Położna poinformuje Cię od razu, jeżeli odkryje nieprawidłowości podczas badania szyjki macicy. Takimi objawami są np.: wypadnięcie macicy lub pęcherza, nieregularne menstruacje lub infekcja dróg rodnych.

Wynik badania cytologicznego lub rezultat zdjęcia rentgenowskiego, zostanie Ci przedstawiony w przeciągu trzech tygodni. Jeśli wykażą one, że konieczne jest dalsze leczenie zostaniesz poinformowana o tym listownie bądź telefonicznie.

Kontynuacja badań

Poniżej wymienione są najpowszechniejsze badania, które wykonywane są, jeżeli badanie cytologiczne lub mammografia wykażą nieprawidłowości. Badania te przeprowadzone są przez lekarzy wyszkolonych w dziedzinie diagnostyki objawów nowotworowych w tych narządach.

• jeżeli wykryte zostaną nieprawidłowości w badaniu rentgenowskim piersi, możliwe jest wysłanie Cię na specjalistyczne badanie piersi lub wezwanie na dodatkowe badania na oddział radiologii.
  
  Przeważnie wykonywane są kolejne zdjęcia rentgenowskie, a w razie potrzeby wykonuje się badanie ultrasonograficzne (USG) lub wkłucia w celu wykrycia zmian komórkowych.
• jeżeli podczas badania cytologicznego zdiagnozowane zostaną zmiany komórkowe, konieczne może okazać się pobranie kolejnego wymazu po kilku miesiącach lub przeprowadzenie badania kolposkopowego. Podczas kolposkopii pobierany jest wycinek tkanki z szyjki macicy.
• po zdiagnozowaniu infekcji w narządach rodnych dostaniesz receptę lub zostanie ona wysłana do Ciebie po sprawdzeniu wymazu z pochwy.
  
  Pomimo prawidłowych wyników badań, możliwe jest pojawienie się zmian nowotworowych w szyjce macicy lub w piersiach przed kolejnym regularnym badaniem. Dlatego zachęcamy Cię do obserwowania czy nie pojawiają się u Ciebie symptomy chorobowe tych narządów

Kontrola

Jeżeli badanie cytologiczne wykaże zmiany komórkowe, przez kilka następnych lat zostaniesz objęta specjalnym nadzorem lekarskim. Zmiany te są najczęściej powiązane z zarażeniem się wirusem HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) i mogą rozwijać się na nowo, pomimo przeprowadzonej kuracji. Szczegółowe informacje dotyczące wirusa HPV znajdziesz na stronie internetowej hpv.is.

Porozumienie z Islandzkim Zakładem Ubezpieczeń Zdrowotnych

Zgodnie z porozumieniem z Islandzkim Zakładem Ubezpieczeń Zdrowotnych oraz Urzędem ds. Służby Zdrowia, Centrum Diagnostyczne ponosi odpowiedzialność za kontrolę wszystkich kobiet, u których wykryto zmiany komórkowe podczas badania cytologicznego, niezależnie od tego czy wymaz został pobrany przez Centrum Diagnostyczne czy w prywatnym gabinecie lekarskim.

Materiały informacyjne

Materiale informacyjne Towarzystwa Onkologicznego są dostępne w przychodniach zdrowia oraz wielu aptekach. Materiały można sprawdzić również na stronie internetowej www.krabb.is.

Materiały informacyjne Towarzystwa Onkologicznego

Maj 2004r.

Rewizja tekstu w sierpniu 2016r.

Autor: Kristján Sigurðsson, Główny lekarz w Centrum Diagnostycznym Islandzkiego Towarzystwa Onkologicznego

Wydawca: Towarzystwa Onkologiczne w Reykjavíku w imieniu federacji towarzystw onkologicznych.